Po odkryciu w XIX wieku właściwości mleczka kauczukowego i opracowaniu
procesu wulkanizacji oraz wynalezieniu technologii produkcji gumy przez Charlesa Goodyeara
(wynalazek opatentował w 1844 roku) zaczęto tworzyć pierwsze opony przeznaczone do rowerów.
Opony pneumatyczne opracowali i opatentowali, niezależnie od siebie, Robert William Thomson
(w 1846 roku) oraz John Boyd Dunlop (w 1888 roku).
Niedługo później, w 1891 roku,
swój wkład
w rozwój ogumienia wnieśli bracia Andre i Edouard Michelin, tworząc rozbieraną oponę
pneumatyczną z dętką. Początkowo była przeznaczona do rowerów, ale potem takie opony zaczęto
stosować również w samochodach. A były to czasy, kiedy Karl Benz zaprezentował już swój
trójkołowy pojazd napędzany silnikiem spalinowym (1886 rok), auta powoli zdobywały
popularność i potrzebne były do nich opony.
Rok 1930 to początek opon diagonalnych, natomiast oponę przypominającą budową
współczesną oponę radialną zaprezentowano już w 1913 roku, ale nie weszła ona do
produkcji,
stworzyli ją konstruktorzy Gray i Sloper, pracujący dla brytyjskiej firmy Palmer Tyre
Company. W latach 40. ubiegłego wieku w firmie Michelin zaczęto pracować
nad technologią,
która pozwoliła na wynalezienie opon radialnych. Marius Mignol z Michelina stworzył
prototyp
opony, której ścianki boczne opony zastąpił stalowymi łukami rozmieszczonymi co 1,5 cm,
a w
środku opony umieścił wzmocnioną dętkę.
Taka opona mniej się nagrzewała i
pozwalała
na
stabilniejszą jazdę. Rozwiązanie było na tyle obiecujące, że postanowiono je rozwijać.
Konsekwencją było opracowanie opony radialnej, którą opatentowano w 1946 roku, a trzy
lata
później wprowadzono do sprzedaży. Pierwszym modelem opon radialnych był Michelin X, a
pierwszym modelem samochodu, który był w nie seryjnie wyposażany - Lancia Aurelia (1950
rok). W 1965 r. zadebiutowały asymetryczne opony radialne Michelina serii XAS z indeksem
prędkości do 210 km/h, które odznaczały się jeszcze lepszą stabilnością w zakrętach i
jeszcze wyższą odpornością na aquaplaning, a kilka lat później opony serii XWX,
przeznaczone
do aut sportowych jeżdżących z prędkością 250-300 km/h.
Kolejna innowacja
Michelina
to
niskoprofilowe opony TRX, które zaprezentowano w 1975 roku. Były one bardzo wytrzymałe,
ponieważ w ich produkcji stosowano specjalną mieszankę gumy, która bardzo wolno się
starzała.
Opony radialne dość szybko zaczęły zdobywać popularność w Europie, trudniej
przyjmowały się w USA, bo dopiero w 1966 roku Ford zdecydował się na wyposażanie w nie
seryjnie modelu Lincoln Continental. Śladem Michelina poszli inni producenci opon i
zaczęli
pracować nad własnymi modelami opon radialnych - w 1951 roku Pirelli zaprezentowało
oponę
Cinturato, a pod koniec dekady wytwarzanie takich opon rozpoczęły m.in. Continental,
Dunlop,
Firestone.
Już w 1970 roku 97% opon stosowanych we Francji i 80% we Włoszech
było
oponami
radialnymi. Z czasem zaczęto je opracowywać do innych pojazdów, w 1952 r. zadebiutowały
opony radialne ciężarowe, w 1979 r. rolnicze, w 1984 r. powstała opona radialna do
motocykli, którą kilka lat później wprowadzono do produkcji.
Ogumienie radialne i diagonalne różni się budową i to z ich konstrukcji
wynikają zarówno zalety, jak i wady obu rodzajów opon. Radialna, zwana inaczej
promieniową,
jest zbudowana z warstw osnowy złożonych z cienkich drutów i tkanin, które są ułożone
równolegle do osi czoła opony.
Nici osnowy są gęsto rozmieszczone jedna obok
drugiej
i nie
krzyżują się. Nad kordem stosuje się dodatkowe wzmocnienia stalowe, które tworzą
opasanie.
Natomiast opona diagonalna, inaczej krzyżowa, jest zbudowana z włókien kordu, które są
ułożone naprzemiennie, krzyżując się pod kątem około 20-40 stopni w stosunku do osi
czoła
opony. Taka budowa wymaga użycia co najmniej dwóch warstw kordu, dzięki temu osnowa jest
dużo sztywniejsza niż w oponie radialnej i nie wymaga już stosowania opasania.
Typ budowy
opony radialnej pozwolił na uzyskanie bardzo dobrej elastyczności boków i mniejszej
podatności na deformacje, które powodują siły odśrodkowe, dzięki temu taka opona, o
wiele
lepiej niż diagonalna, sprawdza się podczas jazdy z wysoką prędkością, ponieważ lepiej
odprowadza nadmiar ciepła, czyli mniej nagrzewa się podczas szybkiej jazdy. Taki typ
konstrukcji zapewnia też większą wytrzymałość bieżnika, zdecydowanie większą trwałość
gumy,
lepszą przyczepność podczas jazdy w zakrętach, wyższe przebiegi, krótszą drogę
hamowania.
Opony radialne wykazują również lepsze właściwości na mokrej nawierzchni (są odporne na
aquaplaning).
Chociaż gumy radialne mają wiele zalet, pod pewnymi względami ustępują
jednak
oponom diagonalnym - nie zapewniają takiego komfortu jazdy jak one, gorzej tłumią
nierówności, nie są tak odporne na uszkodzenia, okazują się też głośne podczas jazdy. Z
wad
opon diagonalnych należy natomiast wymienić duże opory toczenia, podatność na
odkształcenia,
mniejszy komfort jazdy i szybsze nagrzewanie się. Cechy konstrukcyjne opon radialnych i
wynikające z nich właściwości sprawiają, że one głównie wykorzystywane w samochodach
osobowych, małych ciężarówkach i autobusach, opony diagonalne natomiast znajdują
zastosowanie w pojazdach rolniczych, terenowych i przemysłowych, a także w motocyklach i
rowerach.
Zachęcamy do zapoznania się z innymi artykułami przygotowanymi przez Hurtopony, w których zdobędziesz niezbędą wiedzę potrzebną do zakupu opon oraz rady dotyczące ich eksploatacji.
© 2024 - All Rights with Hurtopony & Seolab